بیوتکنولوژی یا زیست فناوری در کنار نانوتکنولوژی از فناوری های نوین به شمار میآیند. نانو با ذرات مواد سر و کار دارد و در سطح میکرومتر مواد سازنده اما بیوتکنولوژی در سطح میکروارگانیسمها. بنابراین تفاوت نانوتکنولوژی و بیوتکنولوژی بیش از هر چیز در مورد مطالعه و تغییر آنهاست. اما از این جهت شباهت دارند که در یک سطح اتمها را مورد مطالعه و تغییر و اصلاح قرار میدهند.
محصولات بیوتکنولوژی نیز در سالهای اخیر جایگاه ویژهای در بازرهای داخلی و جهانی پیدا کردهاند. تولید انواع محصولات بیوتکنولوژی خصوصا در حوزه پزشکی و کشاورزی تحولی شگرف بوده است. در خصوص محصولات بیوتکنولوژی مسائلی مانند عدم اطمینان به سلامت این مواد و از همه مهمتر بکارگیری تکنولوژی در ساخت آنها وجود دارد. کارشناس رسمی دادگستری بیوتکنولوژی به بررسی انواع محصولات و خدمات بیوتکنولوژی میپردازد تا از این طریق در خصوص اختلافاتی که در خرید و فروش محصولات بیوتکنولوژی ایجاد میشود اظهار نظر کند.
بیوتکنولوژی یا زیست فناوری در حوزههای مختلف مواد غذایی، کشاورزی، پزشکی، صنعت، نساجی و صنایع شیمیایی کاربرد دارد. محصولاتی چون اینتر فون گاما، هورمونهای پگاژن، آنژی پارس، انواع واسکنها و داروهای مختلف را میتوان از محصولات پر اهمیت بیوتکنولوژی در داخل ایران دانست.
کاربرد محصولات بیوتکنولوژی در حوزههایی چون کشاورزی و پزشکی محدود نمیشود هر چند در کشور ما عمده محصولات بیوتکنولوژیک صادراتی این دو دسته هستند. بیوتکنولوژی در حوزه مواد شیمیایی و پتروشیمی نیز جایگاه ویژهای پیدا کرده است. تولید اوره، الکل و انواع شویندهها در بیوتکنولوژی بسیار رایج است. جالب است بسیاری از علوم جدید حول خلاقیتهای بیوتکنولوژی ایجاد شدهاند. برای مثال تنباکوهای جدید بیوتکنولوژی تحولی در نظام سلامت جهان ایجاد کردهاند.
اما با این وجود محصولات بیوتکنولوژیک موجود در کشور چه در حوزه کشاورزی، صنعت و پزشکی میتوانند زمینه ساز بروز مشکلاتی شوند. خصوصا در حوزه پزشکی و کشاورزی معمولا استفاده از محصولات بیوتکنولوژیک و کاهش و کمبود کیفیت این محصولات و یا خطرات ناشی از استفاده آنها میتواند زمینه ساز بروز اختلاف گردد.
از خدمات حوزه بیوتکنولوژی میتوان به ژنومیکس، اسمبلی ژنوم، ترانسکر پیتومیکس، پروتئومیکس، متابولومیکس، و انوع مدل سازیهای مختلف اشاره نمود. بسیاری از شرکتها و پژوهشگاهها از این خدمات به صورتهای مختلفی استفاده میکنند. برای مثال ژنومیکس علم مطالعه ژنتیک و بررسی ژنها جهت انتقال یا تغییر صفات است. کارشناس دادگستری بیوتکنولوژی معمولا با اختلافاتی در خصوص خدمات ژنومیکس و نتایج ژنومیکسی روبروست.
کارشناس رسمی بیوتکنولوژی صلاحیت لازم در اظهار نظر پیرامون محصولات بیوتکنولوژیک و خدمات ارائه شده از سوی شرکتهای بیوتکنولوژی را بر عهده دارد. در یادداشت دیگر پیرامون قیمت خدمات بیوتکنولوژیک و محصولات آن در خصوص اختلافاتی که حول قیمت این محصولات به وجود میآید به تفصیل بحث خواهیم نمود. اما کیفیت و نوع فعالیتهای زیست فناوری در شرکتهای خصوصی و دولتی و پروژههایی که انجام مورد مطالعه قرار میدهند و یا در آزمایشگاهها به تولید و تکثیر آن میپردازند و همچنین اختلاف در قراردادهای حوزه بیوتکنولوژی در صلاحیت کارشناس بیوتکنولوژی خواهد بود.
انواع بیوتکنولوژی دارویی، پزشکی، کشاورزی و صنعتی را میتوان از هم تفکیک نمود. بنابراین هر گونه اختلافی که حول محصولات زیست فناوری ایجاد شود و نیازمند ارزیابی کارشناس برای حل اختلاف وجود داشته باشد و یا محصولات برای خرید و فروش در بازار و یا تولید نیازمند ارزیابی باشند کارشناسان بیوتکنولوژی ما در خصوص آن به صورت رسمی اظهار نظر خواهند کرد.
برای مثال بسیاری از بیماران سرطانی به وسیله کشف و ابداعات در زمینه ملکولها و ساخت داروهای جدید و همچنین مقاوم کردن بافت در مقابل اشعهها مورد معالجه قرار میگیرند. ژن درمانی، شبیه سازی و کشف مکانیسمهای ملکولی در بیوتکنولوژی میتواند زمینه اصلاح، تغییر و بهبود مشکلات نارساییهای انسانی و به طور کلی جانداران را حل کنند. حتی بزرگترین و سختترین مشکلات مانند ابتلا به ویروس ایدز نیز در حال حاضر با تلاشهایی در حوزه بیوتکنولوژیک قابل حل شدن به نظر میرسند.
محصولات نانو از جدیدترین فناوریهای نانو تکنولوژی ساخته میشوند. اهمیت نانو در ساخت انواع محصولات در حوزه پزشکی، کشاورزی، نساجی و بسیاری دیگر از حوزهها آن چنان زیاد شده است که کشورهای مختلف سرمایهگذاریهای کلانی در این حوزه انجام دادهاند. اما نانوتکنولوژی و محصولاتی که در ادامه از آن خواهیم گفت همگی میتوانند منشا بروز اختلافات باشند. کیفیت محصولات نانو و همچنین میزان بکارگیری این تکنولوژی در ساخت و انجام کار فنی و تخصصی دقیق مستلزم تایید توسط متخصصان و ارزیابی توسط آنهاست. این ارزیابی هم بعد از اجرای طرحهای کلان در منازل و پروژهها و برجها صورت میگیرد و هم میتواند بعد از خرید محصول جهت تشخیص اصالت یا عدم اصالت کالا.
با توجه به تعداد زیاد این محصولات و توقعی که از کیفیت این محصولات میرود در موارد بسیاری ممکن است اختلافی بین تولید کننده و خریداران و یا فروشندگان و خریداران ایجاد شود. از این کارشناس رسمی دادگستری نانوتکنولوژی به ارزیابی محصولات نانو میپردازد و به حل اختلافاتی که در این حوزه بروز میکند کمک مینماید.
به زبان ساده نانو، فناوری بکارگیری ذرات و پتانسیلهای موجود در مواد است. در نانو تکنولوژی با ابعاد بسیار ریز و میکرومتری روبرو هستیم. بنابراین مواد در سطحی مورد مطالعه و استفاده هستند که به اصطاح نانومتری هستند. یعنی کوچکترین سطح از ساختار تشکیل دهنده یک ماده. از آن جا که نانو به ساختار جزئی تشکیل دهنده مواد سر و کار دارد به نوعی میتواند در آن تغییر یا اصلاحاتی ایجاد کند. بنابراین با توجه به مواد مختلف و حوزههای مختلف و نیازی که وجود دارد و همچنین الزامات ساخت و تولید نانوتکنولوژی به ساخت محصولات جدید میپردازد.
محصولات نانو در حوزههای صنعتی اعم از تولید ابزارها و وسایلهای خانگی مانند شوفاژها، ساخت لولهها و یا ساخت سازههای دریایی و استراج نفت و از همه جالبتر تولید لوازم و مصالح ساختمانی انقلابی ایجاد کرده است. قبل از ایجاد فناوری نانو همه بر این باور بودند که بسیاری از مشکلات مانند خردگیها و غیره جزئ ذاتی و یا یتغیر محصولات است اما نانو در واقع کارهایی که قابلیت انجام آن وجود نداشته را محقق ساخته است. کارشناس دادگستری نانوتکنولوژی از آن رو میتواند در ارزیابیهای نانوتکنولوژی اهمیت داشته باشد که محصولات نانو در زندگی روزمره همه افراد حضور دارد و از آن جا که یک تکنولوژی پیشرفته است و محصولات جدیدی تولید میکند امکان ارزیابی دقیق کیفیت آن برای همگان وجود ندارد. در حال حاضر بسیاری از لوازم خانگی مانند آینهها، سیستمهای برقی، شوفاژها، لولهها و همچنین بسیاری از مصالح مانند سنگهای دکوراسیون، آجرها و کفپوشها و غیره با تکنولوژی نانو ساخته میشوند.
محصولات نانو در حوزه پزشکی و داروسازی نیز انقلاب بزرگی ایجا کردهاند. هم خود علم پزشکی و هم ساخت تجهیزات پزشکی و از همه مهمتر داروسازی به شدت تاحت تاثیر نانوتکنولوژی است. تاثیر نانوتکنولوژی در آزادسازی خواص مختلف دارویی و همچنین امکان ترکیب آن با ویروسها و بافتهای آسیب دیده بیش از گذشته ما را نسبت به علم پزشکی خوشبین کرده است.
همچنین نانوتکنولوژی در حوزه آب، انرژیهای جدید و محیط زیست نیز مورد استفاده قرار گرفته است. در حوزه انرژی نانو به چند شکل عمل میکند. اولا نانو خود منبع انرژی جدیدی نیست اما میتواند پتانسیلی ایجاد کند که ظرفیتهای جدیدی برای انرژی ایجاد شوند. در علم نانو به افزایش کارآیی انرژی تاکید زیادی میشود. دوما همانطور که اشاره داشتیم نانو میتواند با جایگزینی محصولات جدیدی مانند شیشههای محافظ انرژی ساختمانهای جدید را از انرژیهای سابق بی نیاز کند به طوری که ساختمانها به طور کامل انرژی خود را تولید و ذخیره نمایند. برآوردها در خصوص تولید لامپهای نانو و صرفهجویی آنها بی شک نیاز انسان به انرژی را به شدت کاهش خواهد داد. در حال حاضر در بازارهای ما نیز معمولا لامپهای ال ای دی نانوتکنولوژی با قیمتهای مختلف به فروش میرسند. معمولا در برجهای تجاری که مصرف برق زیاد است برای کنترل و صرفه جویی از این محصول استفاده میشود.
در حوزه آب نیز نانوتکنولوژی میتواند انقلابی در کشاورزی ما ایجاد کند. در حال حاضر منابع آب شیرین کشور رو به اتمام است بدون توسل به فناوری نانو امکانی برای بازیافت آبها و همچنین شیرین کردن آبها وجود نخواهد داشت.
از دیگر محصولات نانو میتوان به پارچهها و فرشهای آنتی باکتریال اشاره کرد. محصولات نانو در حوزه نساجی چنان مورد استقبال هستند که وسیلهای برای فروش بهتر محصولات است. پتوها، روکشها، پردهها، فرشها و انواع منسوجات نانو به دلیل ماندگاری و مقاومت در برابر باکتری مورد استفاده هستند. پارچههای نانو در مبل سازی نیز مورد توجه قرار گرفته است.
پایانی بر بحث از ویژگی های محصولات نانو وجود نخواهد داشت. و به اعتباری نانو علم همه چیز است. اما خرید این محصولات چگونه خواهد بود؟ هر چند کشور ما در حوزه نانو پیشرفت زیادی داشته است اما اغلب محصولات نانو در کشور ما وارداتی هستند. محصولات کاملا مشابه سایر محصولات هستند و حتی میتوان به راحتی کپی یک محصول خاص نانو مانند سنگهای دکور را ساخت. از این کارشناس رسمی نانوتکنولوژی توصیه میکند که محصولات خود را از مراکز معتبر و دارای گواهینامه و ضمانتنامه خریداری کنند.
اما از آن رو که بروز مشکل در این حوزه ناگریز است بسیاری از افراد بعد از خرید محصولات نانو متوجه تقلبی بودن و یا عدم کیفیت محصولات میشوند. مانند جورابهای بی کیفیتی که تولید کنندگان آن نمیدانند نانو چیست اما بدون استثناء برچسب نانو دارند، بسیاری از محصولات نیز این چنین هستند. کارشناس نانوتکنولوژی آمادگی ارزیابی محصولات نانو و بررسی کیفیت اجناس این حوزه را دارد. با توجه به گسترش روز افزون امکان بروز اختلاف و شکایت در آینده بیش از وضع کنونی در این حوزه خواهد شد بنابراین توصیه میکنیم در صورت بروز مشکل در این زمینه حتما با کارشناسان ما مشورت نمائید.
معرفی مشخصات ، صلاحیتهای
کارشناس رسمی دادگستری رشته بیوتکنولوژی و نانوتکنولوژی
بررسی خدمات دانش فنی بیوتکنولوژی
بررسی صحت انواع تستهای تخصیصی روند انجام مواد و کیتها با استفاده از روشهای مولکولی
هر چند که رشته نانو تکنولوژی و بیو تکنولوژی به عنوان کارشناس رسمی دادگستری نانو تکنولوژی یا بیو تکنولوژی انسانی رشته جدید و نوپایی محسوب میشود ولی موضوعات مربوط به این تخصص دارای سابقه بسیار بیشتری است
البته می بایست این دو رشته را کاملا جدا بررسی کرد چون مباحث مربوط به نانو تفاوت بسیار زیادی با رشته بیو دارد و از بررسی نام این دو مبحث تکنولوزیکی میتوان پی برد که علم نانو به عنوان یک علم میان رشته ای از چند گروه متعدد علوم و مباحث مربوط به مقیاس یک تا یکصد میکرومتر را شامل میشود تخصصهای در ارتباط با علم نانو را میتوان مهندسی کشاورزی و شیمی و زیست شناسی فیزیک و مهندسی مواد و داردوسازی و رشته های متعددی مانند آی تی IT که در این چارچوب میتوان از آنها نام برد
با پیشرفت علم و تکنولوژی در عرصه های مختلف رشته های جدیدی ایجاد شده اند که روز به روز بر گستره و کاربرد آنها افزوده می شود به همین دلیل نیازهایی برای رفع اختلافات و مسائل مرتبط با این رشته ها و علوم جدید احساس شد ، کارشناس رسمی بیوتکنولوژی و نانوتکنولوژی در واقع به بررسی و اظهار نظر در رابطه با موارد اختلافی که نیاز به بررسی قانونی و قضایی دارند و مربوط به این دو رشته هستند می پردازد . در ابتدا اجازه دهید توضیح دهیم که بحث نانو و بیو از نظر کاربردی و عملی بسیار با هم متفاوتند .
علم بیوتکنولوژی مربوط به تغییر ، اصلاح و تولید محصولات و فرآوردههای است که به بهبودی زندگی بشر کمک می کنند ، به طور مثال با دانش بیوتکنولوژی در رشته کشاورزی می توان محصولاتی تهیه کرد که هم از نظر کیفی و هم از نظر کمی بسیار بهتر و مقرون بصرفه تر باشند ، استفاده از سلول های زنده و توان این سلول ها یا اجزایشان در تولید و فرآوری برخی محصولات که بعضا تهیه واکسن ها و پروتئین های مورد نیاز اشخاصی که نقص یا بیماری ژنتیکی دارند از همین طریق است ، کلون سازی ژن ها و تحلیل و بررسی دی ان ای ، بهرهگیری از میکروارگانیسم ها در جهت منافع انسان و یا ارائه خدمات در زمینه هایی تحت عنوان خدمات بیو انفورماتیک در زمینه کشاورزی ، داروی ، دامی پزشکی و ... که در کشورمان ارائه می شود مانند ژئومیمس ، متابولومیکس ، اسمبلی ژنوم ، تحلیل توالیهای زیستی و دیگر موارد که بررسی و اظهار نظر در مورد عملکرد صحیح یا مشکلات و اختلافات این خدمات و عملکردشان بر عهده کارشناس دادگستری بیوتکنولوژی و نانوتکنولوژی است .
در بحث نانوتکنولوژی این علم که به بررسی ذرات در مقیاس کوچک و کاربردی این ذرات در علوم و زمینه های مختلف مانند پزشکی ، مهندسی مواد ، زیست شناسی ، مهندسی مکانیک و ... می پردازد که امروزه کاربرد علم نانو به عنوان یک علم میان رشته ای بسیار گسترده شده است و مواردی از قبیل نانوحسگر ، نانو ترانزیستور ، نانو سیالات و نانولیتوگرافی تنها بخشی از کاربردهای این علم و تکنولوژی هستند البته در صنعت ساختمان هم می توان شاهد کاربردهای فراوان نانو بود به عنوان مثال تاثیر دررخواص سیمان و همچنین بتن ، از ورود و نفوذ عوامل خارجی به بتن جلوگیری می کند ، پوشش های عایقی ، شیشه هایی که خود تمیز شونده یا کنترل کننده ی انرژی هستند و دیگر موارد که در این علم همانند بیوتکنولوژی اگر بین محققان یا در نشست ها و یا ارائه خدمات مربوط به این علم اختلاف و مشکلات پیش بیاید کارشناسان این رشته میتوانند به مسائل پیش آمده رسیدگی و اظهار نظر کنند .
دستمزد کارشناسان عضو مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده و کانون کارشناسان رسمی دادگستری بر اساس مصوبه حقالزحمه کارشناسی تحت عنوان تعرفه دستمزد کارشناسان رسمی دادگستری توسط قوه قضاییه تصویب و ابلاغ می گردد.
کارشناسان رسمی دادگستری